Menu
    English

    Zorgplicht hogeschool om Nederlandse taal te bevorderen

    14 mei 2024

    Minder Engelstalige opleidingen en de zorgplicht om de Nederlandse taalvaardigheid van alle studenten te bevorderen. Dat zijn twee maatregelen die staan in de wet Internationalisering in Balans, die mogelijk binnenkort aangenomen wordt. Jacqueline van Kruiningen, lector Taalbewust hoger onderwijs bij Kenniscentrum Talentontwikkeling, had zitting in een Taalunie-werkgroep die, op verzoek van minister Dijkgraaf, het kader ‘Taalcompetent in het hoger onderwijs’ ontwikkelde. Samen met collega’s van Taal en Toelating brengt ze de inhoud van dit wetsvoorstel, en het daaraan gekoppelde Taaluniekader, onder de aandacht in haar contacten met de opleidingen. “Deze wet heeft consequenties voor alle opleidingen.”

    De opleiding CMGT is al begonnen. Noa van der Horst, docent bij deze opleiding, voerde eerder een experiment uit voor de WERKplaats Taal en wilde ‘meer met taal’. Het team waarin ze werkt was in eerste instantie niet onverdeeld positief over het onderwerp taal: “ik ben niet van taal”, was een gehoorde reactie. Daarop maakte Noa een inventarisering van de eindtermen van de opleiding waar een taal- en communicatiecomponent in zit en kwam daarbij tot de conclusie dat taal overal in zit. Onder begeleiding met Marina Admiraal, taalonderwijsadviseur bij Taal en Toelating, ontwikkelde Noa diverse raamwerken taalvaardigheid voor leerjaar 1 t/m 4. Voor de ontwikkeling van deze raamwerken (voor de vaardigheden lezen, schrijven, spreken, gesprekken voeren, reflecteren en luister- en noteervaardigheid), lieten ze zich onder andere inspireren door het Taaluniekader. Na de presentatie van de raamwerken aan het team en een gezamenlijke brainstorm over beroepsproducten, kwam het team tot de conclusie: ‘taal is overal verbonden met ons curriculum’. Een andere mooie conclusie was dat ‘taal de verantwoordelijkheid is van àlle docenten’. De volgende stap is om taal meer te integreren in het curriculum. Onlangs presenteerden Noa en Marina de raamwerken taalvaardigheid van CMGT als good practice tijdens een studiedag van de Taalunie.

    "Voor veel opleidingen kan het Taaluniekader een handvat bieden.”

    Dr. Jacqueline van Kruiningen Lector Taalbewust hoger onderwijs

    Meer opleidingen expliciet aandacht aan taal

    Wat Jacqueline betreft is dit terecht een good practice: “In het Taaluniekader wordt niet het ‘eindniveau taalvaardigheid’ geformuleerd. Dat kan volgens de Taalunie-werkgroep ook niet. Daarvoor zijn er te veel verschillen tussen opleidingen in het hoger onderwijs. Wel hebben we die aspecten van taalcompetentie beschreven die in elke opleiding aandacht verdienen. Volgens het kader: ‘omdat ze voorwaarden zijn om in het hoger onderwijs tot leren te komen en om professionele en maatschappelijke doelen te bereiken’. Opleidingen kunnen het kader vertalen naar hun eigen opleidingsdomein. Zo hebben Noa en Marina dat ook voor CMGT gedaan. Binnen Hogeschool Rotterdam ziet Jacqueline meer opleidingen die bezig zijn om explicieter aandacht te besteden aan taal. “Ze nemen het bijvoorbeeld mee in een curriculumherziening.” En dat komt goed uit, benadrukt ze: “als het wetsvoorstel wordt aangenomen, zullen opleidingen bij accreditaties worden beoordeeld op hun  zorgplicht om de Nederlandse taal te bevorderen. Opleidingen moeten laten zien welk eindniveau ze nastreven en hoe ze daar in de opleidingen aandacht aan besteden. Voor veel opleidingen kan het Taaluniekader een handvat bieden.”

    Om opleidingen verder te ondersteunen met hun taalbeleid, werkt de expertisekring van het lectoraat Taalbewust hoger onderwijs aan een leidraad Taalbewust hoger onderwijs, met uitvoeringsprincipes en concrete voorbeeldmaterialen van HR-opleidingen. “Deze uitvoeringsprincipes, die onderdeel gaan vormen van een HR-brede kennisbasis Onderwijskwaliteit, kunnen helpen bij de vragen ‘hoe’ en ‘waarom’”, verduidelijkt Jacqueline. “Naast de ondersteuning die we al bieden vanuit Taal en Toelating en het lectoraat, is deze leidraad een mooie aanvulling.”

    Het wetsvoorstel Internationalisering in Balans wordt momenteel behandeld in de Tweede Kamer.