Menu
    English

    Condities voor effectief onderwijs in leesstrategieën

    Een meta-analyse

    Publicatiedatum: 01 juli 2015

    In het verleden zijn meta-analyses verricht op het gebied van algemene programma’s voor begrijpend lezen. In veel programma’s wordt ook gebruik gemaakt van strategie-onderwijs, maar het is nog onduidelijk welke condities van belang zijn voor goed strategie-onderwijs en welke condities bijdragen aan het bevorderen van begrijpend lezen. In deze meta-analyse wordt daarom de vraag beantwoord: wat zijn de condities waaronder leesstrategieën effectief zijn in het bevorderen van begrijpend lezen?

    Toon:

    Veel leerlingen in Nederland en andere landen kampen met problemen bij het begrijpen van teksten. Begrijpend lezen is van belang voor het leren in alle schoolvakken. Uit literatuur is bekend dat leerlingen die zwak zijn in begrijpend lezen, vaak problemen hebben met strategisch lezen. Goede lezers controleren hun begrip van de tekst, waarbij zij gebruik maken van meerdere leesstrategieën zoals: voorspellen waar een tekst over gaat, activeren van voorkennis, samenvatten tijdens het lezen, vragen stellen en het ophelderen van onduidelijkheden.

    Het is van belang om op basis van al het verrichte onderzoek naar effectiviteit van onderwijs in leesstrategieën vast te stellen onder welke condities die studies hebben plaatsgevonden en welke conclusies daaruit getrokken kunnen worden over deze voorwaardelijke kanten van leesstrategie-onderwijs. Het onderzoek wordt specifiek gericht op het basis- en voortgezet onderwijs, omdat dit de contexten zijn waarin lees-strategie-onderwijs meestal gegeven wordt. De belangrijkste condities waarop het onderzoek zich richt zijn:

    • leerlingkenmerken (zoals leeftijd, leesvaardigheid en speciale onderwijsbehoeften)
    • leerkrachtkenmerken (zoals speciale voorbereiding en professionalisering op het gebied van lezen en leesdidactiek)
    • school- en klaskenmerken (zoals speciale voorzieningen voor onderwijs in kleine groepen, ondersteuning vanuit de schoolorganisatie, ouderparticipatie en buurtparticipatie) 
    • kenmerken van de studie zelf (zoals extra faciliteiten voor het leesonderwijs, nieuwe materialen, uitvoering van de interventie door onderzoekers in plaats van reguliere docenten)

    De volgende onderzoeksvraag wordt beantwoord met onderhavige meta-analyse: Welke condities qua leerlingkenmerken, leerkrachtkenmerken, school- en en klaskenmerken en studiekenmerken bepalen de effecten van leesstrategie-onderwijs op begrijpend lezen?