Menu
    English

    Samen bouwen aan zelfregulerend leren (MOZAIC)

    van leerlingen in het basis- en voortgezet onderwijs

    Publicatiedatum: 27 juni 2022

    In staat zijn om te ‘leren leren’ vergroot de succeskansen van kinderen en jongeren tijdens hun hele schoolcarrière. Aandacht hiervoor helpt hen bovendien voor te bereiden op een leven lang leren in een kennissamenleving waarin grenzen tussen traditionele beroepsgroepen vervagen, werk in toenemende mate veelzijdiger en multidisciplinair wordt en er meer dan ooit van baan wordt gewisseld. Deze inzichten hebben in het onderwijs geleid tot toenemende aandacht voor het bevorderen van zelfregulerend leren, wat inhoudt dat leerlingen zelf initiatieven ondernemen, doorzettingsvermogen tonen en adaptief het eigen leerproces vormgeven om hun doelen te bereiken

    Onderzoek laat echter zien dat beschikbare wetenschappelijk kennis over het effectief bevorderen van zelfregulerend leren maar moeizaam doorwerkt naar de klassenpraktijk. Dit leidt ertoe dat praktische en onderbouwde instrumenten voor leraren ontbreken. Vanuit dit knelpunt slaan, binnen het consortium MOZAIC, onderwijsprofessionals en onderzoekers de handen ineen om vanuit een gedeelde ambitie hier verandering in te brengen. MOZAIC staat voor MOtivatie (als belangrijkste aanjager van zelfregulerend leren), Zelfregulatie (als centrale focus), ACtiverende didactiek (gericht op het activeren van zelfregulerend leren bij leerlingen) en InteraCtie (tussen leraren-leerlingen; praktijk-wetenschap). Onze focus ligt op versterking van het handelen van leraren door het ontwikkelen en onderzoeken van concreet toepasbare oplossingen voor praktijkvraagstukken die gaan over het bevorderen van het zelfregulerend leren van leerlingen door leraren.

    Over het project

    Projectbeschrijving

    Uit onderzoek weten we dat zelfregulerend leren kan worden aangeleerd. Echter, in de onderwijspraktijk zijn nauwelijks evidence-informed instrumenten beschikbaar waarmee leraren doelmatig kunnen werken aan het ontwikkelen van zelfregulerend leren bij leerlingen. Zij blijven daardoor vaak steken in goedbedoelde, maar weinig effectieve begeleidingsaanpakken. Leerlingen krijgen hierdoor niet de instructie die ze nodig hebben om strategieën voor zelfregulerend leren aan te leren en te oefenen. 

    Projectaanpak

    Vanuit dit knelpunt werkt ons consortium MOZAIC aan het beantwoorden van de vraag: Hoe kunnen leraren in de bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs worden toegerust om hun leerlingen effectief te ondersteunen bij het ontwikkelen en activeren van zelfregulerend leren? MOZAIC zet in op het in co-creatie ontwikkelen van didactiek voor het bevorderen van het zelfregulerend leren van leerlingen. Wij doen dit door het uitvoeren van ontwerpgerichte en/of actiegerichte onderzoeken die gaan over praktijkvraagstukken die specifiek gaan over zelfregulerend leren. 

    Dit doen we in ontwerpteams van leraren en onderzoekers. De opbrengsten hiervan vergelijken we in een overkoepelende vergelijkende gevalsstudie om te komen tot overdraagbare inzichten. Binnen onze ontwerpgroepen ligt de nadruk op het ontwikkelen van praktische ontwerpprincipes die gaan over het handelen van de leraar in de klas. Deze zijn gefundeerd in bestaand onderwijsonderzoek (wat we al weten, maar nog vertaald moeten worden naar toepassingen in concrete onderwijscontexten). Bij het overkoepelende onderzoek ligt de nadruk op theorievorming door het vinden van generieke ontwerprichtlijnen die voortkomen uit de verschillende ontwikkelde praktijken in de ontwerpgroepen.

    Resultaten

    Op basis van onze bevindingen uit het overkoepelend onderzoek, leermaterialen en ontwikkelde interventies stellen we generieke ontwerpprincipes op die gericht is op theorievorming ten aanzien van het geïntegreerd en expliciet bevorderen van zelfregulerend leren. Deze worden geïllustreerd met voorbeelden uit de lespraktijk van deelnemende leraren. Alle opgeleverde producten worden beschikbaar gesteld op deze site en gepubliceerd in een online praktijkboek die we zelf uitgeven en publiceren.

    De leraren in de ontwerpgroepen zijn ambassadeurs van het ontwikkelde onderwijsmateriaal en gaan, met onze hulp, ook binnen hun scholenstichting opbrengsten delen met andere leraren. Verder leveren praktijkpartners gezamenlijk een praktijkartikel op dat ter publicatie wordt aangeboden aan vaktijdschriften. Ook presenteren we het project en onderzoeksbevindingen op onderwijsconferenties. Daarnaast organiseren we een (online) studiedag voor schoolleiders, adviseurs en leraren uit het netwerk van onze consortiumpartners. Tenslotte beschrijven we de bevindingen van het overkoepelend onderzoek in een inhoudelijk onderzoeksrapport. Dit rapport vormt de opzet voor een wetenschappelijk artikel dat we na afloop van het project ter publicatie aanbieden aan een internationaal wetenschappelijk tijdschrift.

    Samenwerkingen

    Het consortium MOZAIC bestaat uit medewerkers van Stichting BOOR, Stichting LMC Voortgezet Onderwijs, Christelijke Scholengemeenschap Walcheren (CSW), Rotterdamse Vereniging voor Katholiek Onderwijs (RVKO), Westlandse Stichting Katholiek Onderwijs (WSKO), Thomas More Hogeschool, Hogeschool Arnhem en Nijmegen, Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsontwikkeling en Nascholing, Universiteit Leiden (ICLON) en Department of Psychology, Education and Child studies, Erasmus Universiteit (DPECS)

    Projectfeiten



    1-9-2022
    tot
    31-8-2024



    RAAK publiek


    Lectoraat Leren


    Optimalisering Leerprocessen

    "Wij betrekken, naast de consortiumpartners ook lerarenopleiders en studenten van de lerarenopleiding bij het uitwerken van dit materiaal in om het voldoende toegankelijk te maken."

    Dr. Patrick Sins, lector Leren

    Publicaties

    Medewerkers betrokken bij dit project